Opryszczka, trądzik, grzybica – jedna naturalna substancja skuteczniejsza niż niejeden lek.
Kłopotliwe zmiany na skórze? To problem, z którym od czasu do czasu zmagamy się wszyscy.
Problemy dermatologiczne dotyczą każdego z nas. Niekiedy są to drobne niedoskonałości i zmiany skórne, które wyrównujemy sami przy użyciu dermokosmetyków lub leków. Czasem zmiany są na tyle zaawansowane i uciążliwe, że udajemy się do lekarza dermatologa. Według ostatniego badania na grupie niemal 45 tysięcy Europejczyków, infekcyjne choroby skóry plasują się na podium schorzeń dermatologicznych: 8,9% osób zgłosiło wystąpienie grzybiczej infekcji skóry w ciągu ostatnich 12 miesięcy, natomiast 5,4% osób zgłosiło w tym okresie wystąpienie trądziku pospolitego [1]. Wśród wirusowych chorób ujawniających się na skórze możemy wymienić opryszczkę warg, która lubi pojawiać się przy obniżonej odporności organizmu. Szacuje się, że w Europie osób zakażonych wirusem HSV-1 wywołującego opryszczkę może być nawet 50-85% [2]. Pośród innych popularnych chorób wirusowych możemy jeszcze wymienić kurzajki, a wśród bakteryjnych – zapalenia mieszków włosowych – objawiających się jako czerwone krostki, np. po goleniu.
Niezależnie od przyczyny, jedna cecha łączy wszystkie infekcyjne schorzenia dermatologiczne – skóra lub paznokcie wyglądają bardzo mało atrakcyjnie. Często wstydzimy się pokazywać te miejsca publicznie. W przypadku skóry twarzy (trądzik, opryszczka) trudno jest ukryć schorzenie, co niejednokrotnie wywołuje duży dyskomfort chorego. W takich sytuacjach warto zasięgnąć porady lekarza lub farmaceuty w celu doboru najlepszej terapii – niekiedy przyczynę pierwotną infekcji skórnej stanowi na przykład błędnie dobrana dieta, stres lub zmiany hormonalne.
Jak walczyć z niedoskonałością skóry, gdy już się taka pojawi?
Okazuje się, że natura wymyśliła substancję o bardzo silnych właściwościach przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych i przeciwgrzybiczych. Wykorzystują ją pszczoły, w celu ochrony swoich kolonii. To PROPOLIS, znany też jako kit pszczeli. Jest to koncentrat złożony między innymi z polifenoli, kwasów organicznych i żywic. Dzięki temu ma bardzo ciekawe właściwości – tworzy nierozpuszczalną barierę, zabójczą dla patogennych mikroorganizmów. Najbardziej jednak zaskakuje fakt, że ta naturalna substancja wykazuje w licznych badaniach skuteczność wyższą nawet od leków! Przykładowo, w czeskim badaniu preparat zawierający 0,5% ekstraktu propolisowego wykazał wyższą skuteczność w okresie regeneracji warg podczas opryszczki (4 dni) niż preparat zawierający 5% acyklowiru (5 dni)[3]. W przypadku opryszczki narządów płciowych (HSV-2), ukraińscy naukowcy odnotowali wyleczenie 80% pacjentów po 10 dniach używających ekstraktu propolisowego, natomiast w przypadku acyklowiru było to zaledwie 47% osób [4]. Trądzik pospolity również ulega redukcji podczas terapii ekstraktem propolisowym. W badaniu porównawczym z placebo – ekstrakt propolisowy dał w 75% przypadków doskonały efekt wizualny w ocenie dermatologicznej, natomiast w przypadku placebo było to 0% [5]. Dzięki silnym właściwościom pleśnio- i drożdżakobójczym propolisu, z wysoką skutecznością stosowano ekstrakty propolisowe w leczeniu grzybicy paznokci, doprowadzając płytkę paznokcia do pełnej regeneracji [6]. Coraz więcej doniesień naukowych związanych z propolisem pojawia się w świecie stomatologii – wykorzystując tą substancję na przykład przy zapaleniu dziąseł [7].
Czy tak wysoka skuteczność oznacza, że propolis mógłby wyprzeć leki na receptę?
Raczej warto traktować ją jako dodatkową i bardzo ciekawą pozycję w kanonie dostępnych preparatów dermatologicznych i farmaceutycznych. Wyróżnia ją jednak:
– naturalne pochodzenie
– szerokie spektrum działania przeciw patogennym drobnoustrojom
– dodatkowe działanie regenerujące i przeciwzapalne (z uwagi na zawartość polifenoli).
– odręczna dostępność (nie wymaga recepty)
– dobry profil bezpieczeństwa (propolis często stosowany jest wśród kobiet w ciąży, mam karmiących piersią, a także wśród dzieci).
Spośród preparatów zawierających propolis dostępne są w aptece różne postaci – między innymi maści, kremy, płyny. Jednym z najważniejszych czynników przy doborze preparatu z propolisem jest jego stężenie. W badaniach naukowych najczęściej wykorzystywany jest 10% etanolowy ekstrakt z propolisu. Ważne jest zatem, aby producent podawał zawartość % na opakowaniu. Jednym z najciekawszych preparatów dostępnych na rynku jest Tisane Farm – żel propolisowy, charakteryzujący się aż 90% zawartością nasyconego ekstraktu z propolisu. Stworzony został przy użyciu opatentowanej technologii, która umożliwia stworzenie transparentnego żelu z tak wysoką zawartością propolisu. Produkt może być stosowany na skórę oraz na błony śluzowe jamy ustnej.
Propolis z uwagi na swoją wielofunkcyjność i skuteczność zyskał sobie wielu zwolenników. Niezależnie od sposobu wykorzystania tej substancji, jest to ważny sojusznik w walce z opornościami na antybiotyki szczepów patogennych mikroorganizmów. Kit pszczeli wykorzystuje się nawet do ochrony żywności przed psuciem. Można zatem nazwać propolis jedną z najważniejszych naturalnych substancji antybiotycznych, jakie mamy do dyspozycji.
[1] Richard, M. A., Paul, C., Nijsten, T., Gisondi, P., Salavastru, C., Taieb, C., … & EADV burden of skin diseases project team. (2022). Prevalence of most common skin diseases in Europe: a population‐based study. Journal of the European Academy of Dermatology and Venereology.
[2] Smith, J. S., & Robinson, N. J. (2002). Age-specific prevalence of infection with herpes simplex virus types 2 and 1: a global review. The Journal of infectious diseases, 186(Supplement_1), S3-S28.
[3] Arenberger, P., Arenbergerova, M., Hladíková, M., Holcova, S., & Ottillinger, B. (2018). Comparative study with a lip balm containing 0.5% Propolis special extract GH 2002 versus 5% aciclovir cream in patients with herpes labialis in the papular/erythematous stage: a single-blind, randomized, two-arm study. Current Therapeutic Research, 88, 1-7.
[4] Vynograd, N., Vynograd, I., & Sosnowski, Z. (2000). A comparative multi-centre study of the efficacy of propolis, acyclovir and placebo in the treatment of genital herpes (HSV). Phytomedicine, 7(1), 1-6.
[5] Ali, B. M. M., Ghoname, N. F., Hodeib, A. A., & Elbadawy, M. A. (2015). Significance of topical propolis in the treatment of facial acne vulgaris. Egyptian Journal of Dermatology and Venerology, 35(1), 29.
[6] Veiga, F. F., Costa, M. I., Cótica, E. S. K., Svidzinski, T. I. E., & Negri, M. (2018). Propolis for the treatment of onychomycosis. Indian Journal of Dermatology, 63(6), 515.
[7] Zulhendri, F., Felitti, R., Fearnley, J., & Ravalia, M. (2021). The use of propolis in dentistry, oral health, and medicine: A review. Journal of oral biosciences, 63(1), 23-34.
