Co chroni nas przed wirusami?
Wirusy to mikroskopijne patogeny odpowiedzialne za powstawanie infekcji wirusowych. Znając ich budowę i mechanizm działania, możemy ustalić czynniki ryzyka zwiększające prawdopodobieństwo zachorowania. Wiemy też lepiej jak walczyć z chorobami, które wywołują. Dowiedz się czym są wirusy, jak atakują organizm i jak skutecznie się przed nimi chronić.
Czym są wirusy?
Większość z nas zapewne ma pojęcie o tym, co to są wirusy. Często jednak powierzchowna wiedza nie ma pełnego odzwierciedlenia w rzeczywistości, dlatego warto przypomnieć sobie podstawowe fakty.
Wirusy to drobnoustroje o mikroskopijnych rozmiarach, nawet do 100 razy mniejsze od bakterii. Zbudowane są z otoczki białkowej oraz materiału genetycznego. Co ciekawe, nie mają budowy komórkowej, przez co nie zaliczamy ich do organizmów żywych. Ich charakterystyczną cechą jest to, że nie potrafią samodzielnie namnażać się poza organizmem żywiciela. To kolejna kwestia, która różni je od bakterii niepotrzebujących do tego celu innego organizmu żywego. Możemy spotkać się z takim określeniem jak „wirusy pasożytnicze” – wirusy w rzeczywistości są pasożytami bezwzględnymi, uzależnionymi od swoich żywicieli.
O ile w organizmie człowieka bytuje wiele bakterii i tylko niektóre z nich wywołują choroby, o tyle większość wirusów staje się powodem infekcji. Do najbardziej znanych chorób wirusowych zaliczyć można powszechnie występujące przeziębienia, grypę czy opryszczkę, ale też tak poważne infekcje jak te wywołane wirusem HIV, wirusowe zapalenie opon mózgowych bądź COVID-19, będący wynikiem zakażenia wirusem SARs-CoV-2.
Jak przebiega infekcja wirusowa?
W otoczce białkowej wirusów znajdują się elementy tłuszczowe i białkowe, a także glikoproteinowe wypustki. To właśnie poprzez te wypukłości dochodzi do związania się wirusa z receptorami w komórce żywiciela, czyli osoby zakażonej. Jak już wiemy, wirusy nie mogą rozmnażać się samodzielnie, wykorzystują więc do tego celu składniki zainfekowanych ludzkich komórek. Gdy wirus namnoży się w wystarczającym stopniu, oddziela się od komórki chorego, a następnie atakuje kolejne komórki, a w końcu kolejne osoby.
Infekcja wirusowa jest zwykle efektem obniżenia odporności, ponieważ sprawny układ odpornościowy dobrze radzi sobie ze szkodliwymi drobnoustrojami. W odróżnieniu od infekcji bakteryjnej ma ona najczęściej dość łagodny początek i stosunkowo wolno się rozwija. Zazwyczaj czas jej trwania jest krótszy. Trzeba jednak pamiętać, że przy braku leczenia infekcja wirusowa często przekształca się w bakteryjną.
Jak zarażamy się wirusami?
Pierwszym krokiem do tego, by ustalić, jak pokonać wirusy, jest uświadomienie sobie, w jaki sposób się nimi zarażamy. Te szkodliwe drobnoustroje najczęściej przenoszą się z człowieka na człowieka na kilka różnych sposobów. Przede wszystkim drogą kropelkową, czyli w kropelkach wydzieliny wydostającej się poprzez usta i nos, kiedy osoba zakażona kicha lub kaszle. Jeśli znajdujemy się blisko takiej osoby, cząsteczki wydzieliny mogą wniknąć do naszego organizmu. Co więcej, kropelki mogą osiadać na różnych przedmiotach – dotykając ich, możemy przenieść je na siebie. Istnieje jeszcze kilka innych możliwych dróg zakażenia np. poprzez kontakt z płynami ustrojowymi chorej osoby, na skutek kontaktów seksualnych, przez spożycie skażonej wody lub żywności. Niektóre choroby wirusowe przenoszone są przez owady, inne mogą zostać przekazane z matki na dziecko podczas życia płodowego lub w trakcie porodu.
Wiele osób zastanawia się, czy możemy zachorować przez wirusy w powietrzu. Rzeczywiście, istnieją infekcje wirusowe, którymi można zarazić się poprzez ekspozycję na tzw. aerozole pochodzące od chorych osób. Są to bardzo drobne cząsteczki znajdujące się w wydychanym powietrzu nawet podczas zwykłego mówienia lub oddychania. Warto jednak pamiętać, że zarażenie drogą kropelkową jest o wiele bardziej prawdopodobne. Wirusy w powietrzu stwarzają zagrożenie przede wszystkim w przypadku zatłoczonych, zamkniętych pomieszczeń, zwłaszcza gdy przebywamy w nich przez długi czas.
Jak chronić się przed wirusami?
Co chroni przed wirusami? Odpowiedź na to pytanie nie jest prosta. Nie istnieją konkretne preparaty skutecznie zabezpieczające przed zakażeniem – najlepszą metodą jest po prostu zadbanie o optymalne funkcjonowanie naszego układu odpornościowego.
Jak chronić się przed wirusami? Najpierw postarajmy się ograniczyć wszystkie czynniki ryzyka, czyli zachowania wyraźnie obniżające naturalną odporność organizmu. Wyeliminujmy używki lub znacząco ograniczmy ich stosowanie – alkohol i tytoń to prawdziwi zabójcy odporności, nie wspominając oczywiście o narkotykach. Na naszą odporność składa się w dużej mierze zdrowy styl życia, obejmujący m.in. odpowiednią ilość snu oraz regularny umiarkowany wysiłek fizyczny. Braki w tym zakresie z pewnością odbiją się negatywnie na kondycji układu immunologicznego, który może nie mieć wystarczająco dużo sił do walki z patogenami.
Jedną z bardzo istotnych dla odporności kwestii jest zbilansowana, zróżnicowana dieta, która dostarcza organizmowi odpowiednią dawkę składników odżywczych, witamin i minerałów. W przeciwnym razie jesteśmy narażeni na niedożywienie, niedobory pokarmowe czy witaminowe. Szczególnie istotne jest zadbanie o odpowiednią podaż witamin i minerałów odpowiedzialnych za właściwą pracę układu odpornościowego, czyli np. cynku, witaminy C czy witaminy D3. W przypadku niedoborów warto sięgnąć po profesjonalne suplementy diety na wzmocnienie odporności np. Zincas Odporność od Farmapol, z kompleksem jonoforów (kwercetyna i EGCG).
Niezwykle istotną kwestią jest profilaktyka przeciwwirusowa– grypy, przeziębienia bądź innych chorób wirusowych. Jeśli zastanawiamy się, jak uchronić się przed grypą czy koronawirusem, musimy przestrzegać kilku podstawowych reguł. Pierwszą z nich jest unikanie kontaktu z chorymi oraz potencjalnie zarażonymi osobami, czyli tymi kaszlącymi, mającymi gorączkę lub inne charakterystyczne objawy. Ważnym zaleceniem jest unikanie przebywania w zatłoczonych miejscach, w szczególności w zamkniętych przestrzeniach. Kolejna podstawowa zasada to częste mycie rąk, używanie środków do dezynfekcji i przestrzeganie zaleceń służb sanitarnych. Nie zapominajmy również o możliwości zaszczepienia się przeciwko wielu chorobom zakaźnym.
Co na infekcję?
W przypadku infekcji wirusowej zazwyczaj stosuje się leczenie objawowe, aby wyeliminować nieprzyjemne, a niekiedy groźne symptomy. Leczenie niektórych wirusów możemy wspomagać poprzez podanie specjalnych leków przeciwwirusowych, jednak w większości przypadków organizm sam musi wyeliminować intruza.
W leczeniu objawowym sięgamy zwykle po leki przeciwgorączkowe i przeciwbólowe, a także związane z konkretnymi objawami np. leki na katar czy ból gardła. Wskazane są odpoczynek, picie dużej ilości wody oraz zbilansowana dieta.
Jak odróżnić grypę od przeziębienie?
Często zastanawiamy się, jak odróżnić grypę od przeziębienia. Istnieje kilka wskazówek, które pomogą nam rozpoznać infekcję. W przypadku grypy znacznie częściej mamy do czynienia z mocno podwyższoną temperaturą ciała, powyżej 38 stopni Celsjusza – często gorączce towarzyszą dreszcze i pocenie się. Typowym objawem grypy są bóle mięśni i stawów, określane jako „łamanie w kościach”. Możemy też mieć do czynienia z wyjątkowo silnym zmęczeniem, zapaleniem spojówek lub intensywnym suchym kaszlem.
Jak odróżnić COVID od grypy?
W dobie koronawirusa wiele osób interesuje, jak odróżnić COVID od grypy. Nic dziwnego – objawy mogą być mylące, ponieważ wiele z nich jest podobnych np. suchy kaszel, drapanie w gardle oraz gorączka. Oczywiście rozstrzygający okaże się test na COVID, pozwalający potwierdzić lub wykluczyć chorobę. Możemy też zwrócić uwagę na kilka symptomów bardziej charakterystycznych dla COVID-u niż dla grypy. Są to np. utrata smaku i węchu, duszności bądź występujące rzadziej kichanie.
Infekcje wirusowe to nieodłączny element naszej rzeczywistości. Jeśli chcemy, by organizm skutecznie się przed nimi chronił, musimy zadbać o dobrą kondycję układu immunologicznego. Warto zatroszczyć się o zdrowy styl życia, a w razie niedoborów sięgnąć po wspierające naturalną odporność suplementy diety bazujące na cynku, witaminie D3 czy witaminie C.
