Niedobór potasu, czyli hipokaliemia, może powodować wiele nieprzyjemnych objawów m.in. ze strony układu mięśniowego czy nerwowego. W skrajnych przypadkach znaczne obniżenie poziomu tego minerału we krwi może doprowadzić nawet do śmierci. Dowiedz się więcej o tym, jak działa potas w naszym organizmie oraz jak skutecznie zadbać o utrzymanie jego prawidłowego poziomu.
Potas to jeden z pierwiastków kluczowych dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Zaliczamy go do elektrolitów, podobnie jak magnez, sód oraz wapń. Warto przypomnieć, że elektrolitami nazywamy jony soli, które znajdują się w takich płynach ciała jak krew czy osocze. To wodne roztwory jonów, posiadające dodatni lub ujemny ładunek elektryczny – potas jest kationem, cechuje się więc ładunkiem dodatnim. Elektrolity są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu, odpowiadając m.in. za właściwą gospodarkę wodno-elektrolitową oraz przewodzenie impulsów elektrycznych.
Z punktu widzenia utrzymania odpowiedniego stężenia potasu we krwi, najważniejszym organem są nerki. Dlatego to właśnie problemy z ich prawidłową pracą często stają się przyczyną niedoboru potasu lub jego nadmiaru. Do jednej z najczęstszych przyczyn zbyt małej ilości tego pierwiastka w organizmie należy zażywanie leków moczopędnych. Musimy pamiętać również o utracie potasu wraz z potem – z tego powodu o utrzymanie jego właściwego poziomu muszą zadbać w szczególności osoby aktywnie fizycznie czy zawodowo uprawiające sport.
Dzienne zapotrzebowanie na potas u osoby dorosłej to 2000-3000 mg, a jego prawidłowe stężenie we krwi powinno utrzymywać się w przedziale od 3,6 do 5,5 mmol/l. Trzeba pamiętać, że szkodliwy jest zarówno niedobór potasu, jak i jego nadmiar. Z tą pierwszą sytuacją mamy jednak do czynienia znacznie częściej, ponieważ właściwie niemożliwe jest spożycie zbyt dużej ilości potasu poprzez sam pokarm.
Potas pełni wiele niezwykle istotnych funkcji, mając wpływ na prawidłową pracę różnych układów. Jest niezbędny podczas syntezy białek w rybosomach, wielu reakcji enzymatycznych oraz metabolizowania węglowodanów. Odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu układu nerwowego i mięśniowego, a także w przypadku gospodarki wodno-elektrolitowej oraz kwasowo-zasadowej. Ten pierwiastek odpowiada zatem za właściwą pracę naszych najważniejszych narządów m.in. mózgu czy serca.
Potas jest antagonistą sodu i wapnia. Jego przeciwstawne do sodu działanie pozwala utrzymać odpowiednią gospodarkę wodną, a także prawidłowe ciśnienie krwi. Z kolei jako antagonista wapnia odpowiada za właściwe napięcie mięśniowe. Kiedy równowaga pomiędzy poszczególnymi elektrolitami zostaje zachwiana, pojawiają się liczne problemy.
Jakie jest najlepsze źródło potasu? Na szczęście możemy znaleźć go w wielu popularnych produktach spożywczych, dlatego przy zdrowej, zbilansowanej diecie utrzymanie jego odpowiedniego poziomu w organizmie nie powinno stanowić problemu.
Ważnym naturalnym źródłem potasu są różne rodzaje mięsa – zarówno drób, jak i mięso czerwone. Znajdziemy go również w wielu rybach np. łososiu, sardynkach oraz dorszu. Warto sięgnąć po bogate w potas warzywa: brokuły, ziemniaki, dynię, bataty oraz warzywa strączkowe (fasola, soczewica bądź groch). Z owoców najwięcej potasu dostarczą nam banany, suszone morele, śliwki, kiwi lub cytrusy. Inne źródła potasu to m.in. orzechy i niektóre produkty mleczne.
Niedobór potasu może stać się ważnym zdrowotnym problemem, dlatego nigdy nie można lekceważyć jego symptomów. Objawy niedoboru potasu, czyli tzw. hipokaliemii, uzależnione są od tego, jak niski jest jego poziom w organizmie.
Początkowe symptomy mogą nie być wyraźnie widoczne. Często pierwszym sygnałem są bolesne kurcze, w szczególności w okolicy łydek, a także delikatne osłabienie mięśniowe. Wiele osób narzeka na drganie powiek lub inne drżenia mięśni. Pojawić się mogą również zaparcia, problemy z koncentracją oraz zmęczenie. Dalsze objawy niskiego potasu to uczucia kołatania serca, wzrost ciśnienia krwi, a w zaawansowanym stadium poważne zaburzenia rytmu serca, w skrajnych przypadkach mogące doprowadzić nawet do śmierci.
Wiemy już, że niedobór potasu może wynikać z zażywania leków moczopędnych oraz chorób nerek. Wśród innych możliwych przyczyn warto wymienić m.in. niedożywienie, niedobory witamin i minerałów, nadużywanie alkoholu, biegunki oraz wymioty. Na problem ten bardziej narażeni są diabetycy, osoby cierpiące na niedoczynność tarczycy lub po urazach.
Leczenie niedoboru potasu polega przede wszystkim na takim uzupełnieniu poziomu tego pierwiastka w organizmie, który przywróci prawidłowe funkcjonowanie tego układu. Powinno być starannie dopasowane do indywidualnej sytuacji pacjenta, nasilenia niedoboru oraz spowodowanych nim zaburzeń. W niektórych przypadkach konieczne jest podawanie potasu drogą dożylną, a także włączenie leków, które blokują jego wydalanie. Przy niewielkich niedoborach wystarczy samemu suplementować potas – tabletki są łatwo dostępne w aptekach.
Warto pamiętać, że nie każdy osiąga odpowiednią podaż potasu w diecie. Powodem mogą być zbyt mało zbilansowane posiłki, nieprawidłowe przyzwyczajenia dietetyczne, nadmierne korzystanie z używek czy różnego rodzaju zaburzenia wchłaniania lub metaboliczne. Zbadanie poziomu poszczególnych elektrolitów pozwoli nam ocenić sytuację i zadbać o właściwą podaż konkretnych minerałów, a tym samym o równowagę całego organizmu. Pomocny okaże się odpowiedni suplement diety potas w tabletkach.
Magnez i potas to popularne połączenie, często spotykane w suplementach diety lub lekach (np. Asparaginian Med od Farmapol). Kiedy warto po nie sięgnąć?
Takie połączenie minerałów zapewnia skuteczne uzupełnienie poziomu tych dwóch niezwykle istotnych elektrolitów, pomagających w kompleksowy sposób zadbać o prawidłową pracę serca. Stosowane jest ono m.in. przy zaburzeniach pracy serca, jego niemiarowościach i nadpobudliwości. Warto sięgnąć po nie profilaktycznie w chorobie niedokrwiennej serca lub przy zagrożeniu zawałem, a także w rekonwalescencji po chorobach sercowych. Magnez i potas dobrze jest suplementować profilaktycznie m.in. przy stosowaniu leków moczopędnych.
Jaki jest najlepszy potas, a dokładniej – jaka suplementacja okaże się najbardziej skuteczna? Po pierwsze, warto pamiętać, że potas organiczny przyswaja się znacznie lepiej niż nieorganiczny. Organicznym związkiem tego pierwiastka jest glukonian potasu, dostępny np. w formie tabletek Kalivit, dodatkowo wzbogaconych bogatym w potas proszkiem bananowym. Taki suplement potas zapewni maksymalnie dobrą przyswajalność, a tym samym skuteczniejsze działanie. W zależności od indywidualnych potrzeb możemy zdecydować się na preparaty zawierające sam potas lub odpowiedni zestaw witamin i minerałów np. stworzony specjalnie z myślą o osobach aktywnych fizycznie.
Preparaty z potasem pomagają utrzymać prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, odpowiednią pracę mięśni oraz właściwe ciśnienie krwi. Pomogą w pozbyciu się bolesnych skurczów, zmęczenia i niepokoju, obrzęków, zawrotów głowy czy nadciśnienia i zaburzeń rytmu serca. Musimy pamiętać o tym, że tabletki nie zastąpią zbilansowanej diety oraz zdrowego trybu życia, jednak w sytuacji niedoboru okażą się skutecznym rozwiązaniem.
Potas to jeden z najważniejszych dla naszego organizmu minerałów. Odpowiada za wiele kluczowych funkcji, w tym za pracę układu nerwowego i serca. Dlatego tak istotna jest codzienna zbilansowana dieta, która dostarczy odpowiednią ilość tego pierwiastka, znajdującego się m.in. w mięsie czy wielu warzywach oraz owocach. Nie zawsze potrafimy zadbać o właściwą dietę, a czasem z innych powodów możemy borykać się ze zbyt niskim poziomem potasu, co niesie ze sobą szereg nieprzyjemnych dolegliwości, a w dalszej perspektywie – niebezpiecznych konsekwencji. Suplementy diety pomogą uzupełnić niedobory i przywrócić odpowiednie funkcjonowanie organizmu.