• Home
  • /
  • Artykuły
  • /
  • Luteina na wzrok – jak poprawić zdrowie oczu naturalnymi metodami?

Luteina na wzrok – jak poprawić zdrowie oczu naturalnymi metodami?

O narząd wzroku należy dbać regularnie, a dla jego prawidłowego funkcjonowania i ochrony przed niekorzystnym wpływem czynników zewnętrznych ważna jest m.in. luteina. Jest to barwnik roślinny z grupy karotenoidów, który gromadzi się w siatkówce oka, a konkretnie w plamce żółtej. Jest silnym antyoksydantem ważnym w profilaktyce AMD i zaćmy.

Luteina nie jest syntetyzowana przez zwierzęta, mimo że nasz organizm ma na nią zapotrzebowanie. Aby dostarczyć ją do organizmu w dużych ilościach, należy przede wszystkim spożywać warzywa z zielonymi liśćmi, a także pomarańczowe i żółte owoce oraz warzywa. Ilość luteiny w siatkówce oka maleje z wiekiem, poza tym mogą się do tego przyczyniać też inne czynniki, w tym wiele związanych z naszym stylem życia. Aby prawidłowo zadbać o narząd wzroku, chroniąc się przed takimi problemami, jak np. zwyrodnienie plamki żółtej czy zaćma, powinniśmy zapewnić organizmowi zwiększoną podaż tego składnika. Co jeszcze warto wiedzieć o luteinie i jej działaniu na narząd wzroku? Gdzie znajdziemy duże ilości luteiny, by poprawić zdrowie oczu naturalnymi metodami? Co, jeśli dieta nie jest w stanie pokryć zapotrzebowania na luteinę? Informacje na ten temat zebraliśmy poniżej.

Co to jest luteina i jakie ma właściwości?

Luteina jest żółtym barwnikiem roślinnym ksantofilowym, który jest zaliczany do grupy karotenoidów. Zapotrzebowanie organizmu na luteinę jest duże, jednak człowiek nie jest w stanie samodzielnie jej syntetyzować. Ten barwnik syntetyzują jedynie rośliny, dlatego chcąc dostarczać go do organizmu, powinniśmy spożywać pokarmy pochodzenia roślinnego.

Luteina wraz z zeaksantyną gromadzą się w centralnej części oka, a konkretnie w siatkówce, gdzie pełnią bardzo ważne funkcje dla jakości widzenia i ochrony oczu. Oba wspomniane barwniki są silnymi przeciwutleniaczami, które są do siebie bardzo podobne strukturalnie. Z wiekiem stężenie luteiny w siatkówce się zmniejsza, co może mieć poważne konsekwencje. Również inne czynniki mogą się przyczyniać do obniżenia stężenia luteiny w siatkówce – można do nich zaliczyć m.in. używki, niezdrową dietę i otyłość.

Luteina a progesteron – czy luteina na oczy to progesteron?

Poszukując informacji dotyczących tego, co to jest luteina i jak działa, można znaleźć artykuły dotyczące hormonoterapii oraz takie, które dotyczą profilaktyki zwyrodnienia plamki żółtej. Czy luteinę wykorzystuje się faktycznie w obu tych przypadkach? I tak i nie, gdyż we wspomnianych artykułach nie ma mowy o jednej luteinie, czyli o jednej substancji. W tym miejscu należy zatem rozróżnić dwie substancje, które są określane tożsamą nazwą, czyli właśnie „luteina”. Substancje te różnią się budową, pochodzeniem, właściwościami i działaniem, dlatego nie należy ich – mimo takich samych nazw – traktować podobnie. Luteina to, jak już wspomniano wcześniej, barwnik roślinny, który wraz z zeaksantyną jest zaliczany do karotenoidów. To właśnie tej luteiny dotyczy poniższy artykuł. Jest jeszcze inna luteina, a konkretnie progesteron, czyli hormon płciowy żeński, który potocznie bywa nazywany właśnie luteiną.

Luteina, hormon płciowy żeński, w żadnym wypadku nie może być mylony z luteiną, czyli barwnikiem roślinnym z grupy karotenoidów. Odpowiedź na pytanie, czy luteina na oczy to progesteron, jest oczywiście negatywna. Są to dwie zupełnie odmienne substancje o całkowicie innym działaniu na organizm – łączy je jedynie nazwa. Skąd zatem podobna, myląca nazwa? Luteina pochodzi od łacińskiego słowa luteus, co oznacza „żółty”. Luteina roślinna to barwnik żółty. Luteina hormon żeński została natomiast wyizolowana pierwszy raz z ciałka żółtego, czyli pozostałości po owulacji. Hormon luteina jest stosowany najczęściej w ciąży i ma znaczenie dla rozwoju płodu oraz prawidłowego przebiegu wczesnej ciąży, chroniąc przed poronieniem. Wykorzystuje się ją też w leczeniu endometriozy, a także przy zaburzeniach miesiączkowania. Hormon ten jest dostępny jedynie na receptę, a o jego stosowaniu powinien zadecydować lekarz.

Dalsza część artykułu będzie dotyczyć wyłącznie luteiny roślinnej, czyli żółtego barwnika z grupy karotenoidów, który ma istotne znaczenie dla zdrowia narządu wzroku.

Za co odpowiada luteina?

Luteina jest cennym antyoksydantem. Składnik gromadzi się w siatkówce oka, a konkretnie w plamce żółtej. Plamka żółta jest zlokalizowana w tylnej i centralnej części siatkówki – to właśnie w niej najgęściej są rozmieszczone fotoreceptory. Ma ogromne znaczenie dla ostrości widzenia oraz widzenia centralnego. Tam właśnie luteina wraz z zeaksantyną (inna substancja z grupy karotenoidów) pełnią bardzo ważną funkcję w procesie ostrości widzenia. Luteina na oczy działa poprzez pochłanianie negatywnie działającego na wzrok promieniowania UVA/B – jest więc naturalnym filtrem zabezpieczającym oczy przed tymi typami promieniowania. Co bardzo ważne, luteina (wraz z zeaksantyną) chroni również oczy przed szkodliwym wpływem światła niebieskiego. Dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym neutralizuje wolne rodniki, zapewniając ochronę narządu wzroku.

Jak wpływa luteina na oczy? Profilaktyka AMD

Wpływ luteiny na narząd wzroku jest ogromny. Jej silne właściwości antyoksydacyjne są wykorzystywane do ochrony narządu wzroku, chociaż dokładny mechanizm działania luteiny nie został jeszcze dobrze poznany. Zbyt mała ilość luteiny w siatkówce oka zwiększa ryzyko wystąpienia u pacjenta zwyrodnienia plamki żółtej (AMD, ang. Age-related Macular Degeneration). Ilość luteiny w siatkówce ma też znaczenie w kontekście profilaktyki zaćmy, dlatego pokarmy bogate w luteinę i zeaksantynę mogą spowolnić proces powstawania zmętnienia soczewki oka (zaćma).

Zwyrodnienie plamki żółtej częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn. Choroba pojawia się najczęściej w okolicach 50. roku życia, objawiając się początkowo problemami z rozpoznawaniem cyfr, widzeniem słabszych kontrastów barw oraz nieprawidłowym widzeniem prostych linii. Jest to choroba prowadząca z czasem do znacznego pogorszenia wzroku oraz do utraty zdolności widzenia ostrego. Może prowadzić nawet do utraty widzenia centralnego, a w poważnych przypadkach skutkować ślepotą. Do czynników ryzyka AMD można zaliczyć wiek oraz niezdrowe odżywianie, a także palenie papierosów i nadużywanie alkoholu. AMD sprzyja jasny kolor siatkówki, a oprócz tego zbyt częsta ekspozycja narządu wzroku na promieniowanie słoneczne, sztuczne oświetlenie i światło emitowane przez ekrany. Większe ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej mają też pacjenci otyli, zmagający się z cukrzycą i hiperlipidemią.

Gdzie występuje luteina?

Niewątpliwie luteina jest bardzo ważnym składnikiem dla narządu wzroku, dlatego należy dopilnować jej prawidłowej podaży w codziennej diecie. Każdy, kto zastanawia się, jak wzmocnić siatkówkę oka, powinien poczytać o źródłach luteiny w pokarmach, by zadbać o jakość swoich posiłków. Na szczęście jest wiele produktów, w których w dużych ilościach występuje luteina. W czym jest jej najwięcej? Barwnik ten znajdziemy przede wszystkim w zielonych liściach warzyw oraz w owocach i warzywach żółtych czy pomarańczowych. Powinny one często gościć na naszych talerzach, gdyż są ważne nie tylko dla wzroku, ale też ogólnie dla zdrowia organizmu.

Co poprawia wzrok, stanowiąc cenne źródło luteiny? Do dobrych źródeł luteiny można zaliczyć:

  • szpinak,
  • jarmuż,
  • brokuły,
  • natkę pietruszki,
  • sałatę,
  • zielony groszek,
  • pokrzywę,
  • cukinię,
  • fasolkę szparagową,
  • paprykę,
  • marchew,
  • pomidory,
  • dynię,
  • kukurydzę,
  • nektarynki,
  • maliny,
  • pomarańcze.

Należy mieć na uwadze, że zawartość luteiny w owocach i warzywach może się różnić, gdyż mają na nią wpływ między innymi takie czynniki jak miejsce i warunki uprawy. Okazuje się ponadto, że wbrew pozorom nie tylko w warzywach i owocach znajduje się luteina. Gdzie występuje ten barwnik dodatkowo? Luteinę możemy znaleźć również w żółtkach jaj. Trzeba jednak wiedzieć, że nie jest to barwnik wytwarzany przez kury, a jego zawartość w żółtkach jaj zależy od rodzaju pokarmu, który spożywa kura. Żółtko nie powinno być jednak traktowane jako główne źródło luteiny dla człowieka – by samym żółtkiem pokryć zapotrzebowanie na luteinę, musielibyśmy jeść dziennie bardzo duże ilości jajek, co w praktyce jest raczej nierealne. Za główne źródło luteiny należy zatem uznać wspomniane wyżej warzywa i owoce.

Czy wystarczy po prostu jeść owoce i warzywa, by zapewnić sobie odpowiednią dawkę luteiny? Niekoniecznie. Trzeba pamiętać, że luteina jest substancją rozpuszczalną w tłuszczach. Aby zatem efektywnie ją wchłaniać z pokarmów, warto spożywać ją wraz z pokarmami zawierającymi tłuszcz.

Suplementacja luteiny na poprawę wzroku – o tym musisz pamiętać!

Osoby, które znajdują się w grupie ryzyka zwyrodnienia plamki żółtej, obciążają swój wzrok pracą przed ekranami lub mają dietę ubogą w źródła luteiny, powinny rozważyć jej suplementację. Suplementy z luteiną na poprawę wzroku są stosowane głównie przez osoby starsze, jednak także młodsi pacjenci powinni pomyśleć o wdrożeniu w porę suplementacji, nawet jeśli wydaje im się, że aktualnie są zdrowi. Przetworzona dieta, małe spożycie karotenoidów i mocne obciążanie narządu wzroku niebieskim światłem ekranów, a także używki i inne czynniki mogą w krótkim czasie znacznie pogorszyć wzrok każdego – także osób młodych. Decydując się na suplementację luteiny, należy pamiętać, że suplementy diety nie mogą być traktowane jako zamienniki zdrowej diety i prowadzenia aktywnego trybu życia. Tabletką nie zastąpimy jedzenia warzyw i owoców – to one powinny stanowić podstawowe źródło karotenoidów dla człowieka, a rozsądna suplementacja może to źródło uzupełniać.

Luteina na poprawę wzroku powinna być przyjmowana w odpowiednich proporcjach z zeaksantyną, wówczas można osiągnąć najlepsze efekty, jeśli chodzi o korzystny wpływ na narząd wzroku. Należy przestrzegać rekomendowanych dawek tych składników, przyjmując suplementy, gdyż ma to znaczenie dla efektywności i bezpieczeństwa suplementacji. Przy suplementacji trzeba też pamiętać, że oba te barwniki rozpuszczają się w tłuszczach, dlatego warto je suplementować wraz z posiłkami zawierającymi tłuszcze.

Bibliografia:

Przeczytaj również

Podziel się:

Przeczytaj również:

Tisane

Przygotuj skórę na jesień z naszymi kosmetykami

Jak dbać o stopy latem?

Najlepsza witamina D3 na rynku – jak wybrać skuteczny suplement?