W wielu zawodach codzienna praca wiąże się ze spędzaniem długich godzin przy komputerze, co negatywnie wpływa na wzrok. Emitowane przez ekran światło może prowadzić do zmęczenia, a także do wysuszania powierzchni oczu. Duże znaczenie ma przede wszystkim ilość czasu, jaki spędza się przy komputerze – do jednej z najczęstszych przyczyn pogarszania się wzroku zalicza się patrzenie w jego ekran dłużej niż dwie godziny dziennie. Jak skutecznie chronić oczy przed komputerem? Po odpowiedź na to pytanie zapraszamy do naszego artykułu!
Narządem wzroku człowieka jest para oczu umieszczona z przodu głowy. Każda z dwóch gałek ocznych ma długość osiową ok. 24 milimetrów i składa się z zewnętrznej błony włóknistej, zwanej też twardówką, rogówki, a także środkowej błony naczyniowej, której część stanowi tęczówka. Inne elementy gałki ocznej to naczyniówka oraz ciało rzęskowe. W skład narządu wzroku wchodzą również błona wewnętrzna, czyli siatkówka, oraz aparat ochronny tworzony przez powieki (górną i dolną), gruczoł łzowy, brwi, rzęsy i powięzi oczodołowe wraz z oczodołem. Częścią narządu wzroku jest również aparat ruchowy oka, czyli mięśnie gałkoruchowe.
Oczy są połączone z układem nerwowym poprzez nerw wzrokowy. Dzięki nim do mózgu trafia obraz, który następnie jest tam przetwarzany. Narząd wzroku umożliwia także rozróżnianie kolorów, a przy tym jest odpowiedzialny za prawidłową kondycję ruchową oraz utrzymywanie równowagi.
Ile razy mrugamy na minutę? W normalnych warunkach oko człowieka mruga około 12 razy w ciągu minuty. Częstotliwość mrugania obniża się między innymi podczas pracy przy komputerze. Przez zmniejszoną liczbę mrugnięć spada poziom nawilżenia spojówki i rogówki. Efektem niedostatecznej ilości filmu łzowego może być rozwój zespołu suchego oka (z ang. dry eye syndrome). Długotrwała praca przy ekranie przyczynia się też do osłabienia zdolności akomodacyjnych oka, poza tym osłabieniu ulegają mięśnie narządu wzroku. Nie bez znaczenia pozostaje również promieniowanie emitowane przez ekran komputera.
W obecnych czasach trudno sobie wyobrazić codzienność bez komputera. Z tego urządzenia korzysta się zarówno w pracy, jak i w domu. Wiele osób spędzających przy nim dużo czasu skarży się jednak na bolące oczy od komputera. Prawdą jest stwierdzenie, że długotrwałe wpatrywanie się w ekran może mieć negatywny wpływ na wzrok. Zmęczone oczy od komputera to także przyczyna licznych dolegliwości wpływających na komfort i jakość widzenia. Oczy stają się podrażnione, zaczerwienione i często bolą. U niektórych osób spędzających wiele godzin dziennie przed komputerem pojawia się również uczucie pieczenia oraz suchości oczu. Do innych objawów zmęczonych od komputera oczu zaliczają się wrażenie piasku pod powiekami czy kłucie w oku. Wielogodzinna praca przed ekranem może stać się przyczyną również innych nieprzyjemnych dolegliwości, takich jak bóle i zawroty głowy, problemy z koncentracją, a także bóle kręgosłupa oraz obniżenie ostrości widzenia.
Oprócz komputera na oczy negatywnie mogą wpływać również inne czynniki. Zaliczają się do nich:
Do innych czynników mających negatywny wpływ na wzrok człowieka zalicza się przebywanie w zadymionych pomieszczeniach lub w zanieczyszczonym środowisku.
W celu zapewnienia oczom ochrony przed zagrożeniami związanymi z długotrwałą pracą przed ekranem komputera warto przestrzegać kilku zasad. Bardzo ważne jest odpowiednie ustawienie ekranu monitora. Optymalna odległość monitora od oczu powinna wynosić od 40 do 50 centymetrów. Warto również zwrócić uwagę na to, by górna krawędź ekranu znajdowała się na wysokości naszych oczu.
Ochrona oczu przed komputerem może się też wiązać z założeniem filtra ochronnego na ekran. Ma on za zadanie odbijać światło. Miejsce pracy przy komputerze powinno być również w odpowiedni sposób oświetlone. Nie mniej ważny jest też wybór samego monitora – liczy się jego rozmiar, rozdzielczość ekranu, matryca oraz ustawienia jasności.
Częstym problemem osób spędzających długie godziny przed ekranem są zmęczone oczy od komputera. Podczas pracy przed ekranem warto raz na jakiś czas przenieść wzrok na odległy punkt znajdujący się za nim. Poza tym należy częściej mrugać. Innym sposobem ochrony wzroku przed komputerem są często stosowane przez pracowników biurowych okulary z powłoką antyrefleksową i filtrem światła niebieskiego. Ważne jest też zachowanie optymalnego poziomu wilgotności powietrza w pomieszczeniu z komputerem – powinien on wynosić 40–60%. Należy również pamiętać o częstym wietrzeniu pokoju. Innym sposobem ochrony wzroku przed negatywnym wpływem wpatrywania się w ekran komputera jest praca na czcionce o odpowiedniej wielkości. Zbyt małe litery mogą sprawić, że konieczne będzie wytężanie wzroku, a wówczas oczy mogą się szybciej męczyć.
Jeśli chodzi o zdrowie i kondycję narządu wzroku, nie bez znaczenia pozostaje odpowiednia dieta. Nie powinno w niej zabraknąć produktów bogatych w cynk, miedź, mangan, selen, luteinę, kwasy omega-3, witaminę A, witaminy z grupy B, witaminę C oraz E. Duże znaczenie ma zwłaszcza witamina A, którą można znaleźć między innymi w marchewce, czerwonej papryce, szpinaku, wątróbce drobiowej oraz w kurzych jajach. Niedobór tej witaminy może przyczyniać się do pogorszenia wzroku – zwłaszcza przy nieodpowiednim oświetleniu.
Pozostałe witaminy odżywiają tkanki oka oraz wzmacniają naczynia krwionośne. Korzystne dla wzroku mogą się okazać również wymienione wcześniej minerały, które uczestniczą w produkcji rodopsyny, a przy tym zwiększają trwałość naczyń krwionośnych oka. Ważne są również antocyjany, które poprzez działanie antyoksydacyjne poprawiają ostrość widzenia. Antocyjany można znaleźć między innymi w jagodach, żurawinie, borówkach, aronii, czarnej porzeczce, a także w ciemnych winogronach, wiśniach i truskawkach. Wszystkie wspomniane produkty warto zatem włączyć do swojej diety.
Na rynku można znaleźć różnego rodzaju krople do oczu. Praca przy komputerze jest jednym ze wskazań do ich stosowania. Krople do oczu do komputera mogą okazać się dobrym rozwiązaniem w przypadku osób, które spędzają wiele godzin dziennie przed monitorem i zmagają się z zespołem suchego oka. Stosowane w odpowiednich dawkach krople do oczu przy pracy przy komputerze mogą przynieść pacjentowi ulgę, poprawić komfort pracy i ukoić podrażnione bądź piekące oczy. Dostępne w aptekach krople do zmęczonych od komputera oczu sprawdzą się również jako ochrona przed niekorzystnym wpływem czynników zewnętrznych, do których zaliczają się między innymi suche powietrze, ogrzewanie oraz unoszące się w powietrzu drobiny kurzu.
Tego rodzaju krople przeznaczone są przede wszystkim do nawilżania oczu. Poza tym zapewniają ochronę przed CVS (z ang. computer vision syndrome), czyli syndromem widzenia komputerowego, który często pojawia się w wyniku częstej wielogodzinnej pracy przy komputerze. Zadaniem kropli jest też naprawa filmu łzowego i pomoc w długotrwałym utrzymaniu właściwego nawilżenia oczu. Zapobiega to ich podrażnianiu, pieczeniu czy dolegliwościom bólowym, takim jak ból oczu przy patrzeniu w bok. Krople do ochrony oczu przed komputerem stosuje się, aplikując je miejscowo do worka spojówkowego. Przed ich zastosowaniem należy pamiętać o dokładnym umyciu rąk. Należy też unikać dotykania powierzchni oka końcówką zakraplacza. Po użyciu kropli nie należy przemywać oka wodą ani innymi płynami. Oprócz stosowania kropli po zakończonej pracy można skorzystać z ziołowego kompresu, który wpływa korzystnie na zmęczone oczy.
Wielu pacjentów skarży się na czerwone oczy od komputera. W celu ochrony wzroku przed niekorzystnym oddziaływaniem światła emitowanego przez ekran warto zaopatrzyć się w specjalne okulary do komputera, o których częściowo wspomniano już wcześniej. To doskonałe rozwiązanie zarówno dla osób ze stwierdzonymi wadami wzroku, jak i bez nich.
Czy okulary do komputera pomagają? Okulary do komputera stanowią skuteczną barierę ochronną, która ma za zadanie powstrzymać negatywny wpływ światła niebieskiego na oczy. Światło niebieskie może bowiem prowadzić między innymi do pieczenia i zaczerwienienia oczu, a także do zwyrodnienia plamki żółtej oraz problemów ze snem. Stosowanie okularów zapobiega również męczeniu się gałek ocznych. Okulary przeznaczone dla zdrowych oczu nie tylko redukują ich zmęczenie, ale też zapobiegają dyskomfortowi. Ich stosowanie zabezpiecza poza tym narząd wzroku przed nagłą zmianą oświetlenia, a także przed zbyt mocnym światłem. To bardzo dobre rozwiązanie dla osób, które przed ekranami komputerów spędzają wiele godzin dziennie – zwłaszcza jeśli chodzi o pracowników biurowych oraz informatyków.