Niedobory witamin i składników odżywczych a wzrok – co musisz wiedzieć, by ochronić swoje oczy?

Aby jak najdłużej mieć dobry wzrok, należy o niego prawidłowo dbać, a podstawą w tym przypadku jest zdrowa, zróżnicowana dieta, która pokryje zapotrzebowanie organizmu na witaminy, minerały i inne ważne składniki. Niedobory witamin, minerałów i innych składników mogą mieć odzwierciedlenie w pogorszeniu widzenia i podatności oczu na różne choroby.

Na zdrowie i prawidłowe funkcjonowanie narządu wzroku pracujemy sami, dbając o niego codziennie i zabezpieczając go przed niekorzystnym działaniem czynników zewnętrznych. Zaniedbania na tym polu mogą mieć bardzo poważne konsekwencje, prowadząc między innymi do zaburzeń widzenia i pogorszenia wzroku, a także do jaskry, zaćmy i wielu innych dolegliwości. W diecie dla wzroku są ważne takie witaminy jak witamina A, C, E, D3 oraz witaminy z grupy B. W diecie nie powinno też zabraknąć ważnych minerałów, w tym cynku, manganu, miedzi oraz selenu, poza tym o zachowanie dobrego wzroku pomogą zadbać kwasy omega-3 i omega-6, a także antocyjany i karotenoidy. Czym grożą niedobory witamin i wspomnianych składników w kontekście zdrowia i funkcjonowania narządu wzroku? Jaka jest najlepsza witamina na wzrok? Więcej informacji na ten temat można znaleźć poniżej.

Dieta a oczy – jak jeść, by mieć dobry wzrok?

By cieszyć się dobrym wzrokiem, należy dbać o oczy. Oczywiście nie nad wszystkim mamy kontrolę – część chorób oczu czy zaburzeń związanych z ich funkcjonowaniem możemy dziedziczyć, poza tym zdarzają się pewne wypadki, które mogą zaszkodzić oczom, wpływając na jakość widzenia. Są jednak również czynniki, na które mamy ogromny wpływ, a mają one niesamowite znaczenie, jeśli chodzi o zdrowie i funkcjonowanie narządu wzroku.

By jak najdłużej cieszyć się dobrym wzrokiem, warto przede wszystkim skupić się na zdrowej, zróżnicowanej diecie, dostarczając do organizmu składniki, które pozwolą zadbać o oczy i układ nerwowy jak najlepiej. Warto wiedzieć, jakie witaminy na wzrok działają dobrze i dostarczać je do organizmu wraz z dietą w dawkach zgodnych z zapotrzebowaniem. Jeśli natomiast sama dieta nie jest w stanie pokryć zapotrzebowania na wspomniane witaminy, rozsądną opcją może być rozważenie dodatkowej suplementacji. Niedobory witamin mogą bardzo negatywnie odbijać się na funkcjonowaniu narządu wzroku, zwiększając ryzyko zaburzeń widzenia oraz wielu chorób oczu. Dla oczu są ważne nie tylko witaminy, ale też minerały i wiele innych składników.

Aby dbać o narząd wzroku, należy również chronić go przed promieniowaniem UV, a także dbać o jego higienę i pielęgnację. Nie bez znaczenia jest również regularne odwiedzanie okulisty i korygowanie ewentualnych wad wzroku.

Witaminy dla oczu – które witaminy są ważne dla procesu widzenia?

Rolę w kontekście prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku pełni nie jedna, tylko wiele witamin. Można do nich zaliczyć witaminę A i witaminę E, a także witaminę C, a nawet witaminy z grupy B oraz witaminę D3. Ich prawidłowa podaż w diecie to podstawa zachowania dobrego wzroku na długi czas. Jeśli zauważasz, że Twój narząd wzroku nie funkcjonuje prawidłowo, pojawiają się zaburzenia widzenia, suchość oczu, problem z ostrością widzenia i inne niepokojące objawy, zastanów się, jak wygląda Twoja dieta oraz czy dostarczasz do organizmu zgodne z zapotrzebowaniem ilości witamin.

Miej też na uwadze, że niektóre z obserwowanych objawów faktycznie mogą mieć związek z występującymi w organizmie niedoborami, ale zdarza się też, że niepokojące objawy pojawiają się również u osób nieodpowiedzialnie suplementujących witaminy na wzrok – wówczas często są efektem hiperwitaminozy. Przykładowo gorsze widzenie po zmroku może wskazywać na niedobór witaminy A, ale już występujące u pacjenta objawy neurologiczne to często nadmiar witaminy B6. Jeśli masz wątpliwości, najlepiej wykonaj badania krwi, a ich wynik skonsultuj ze swoim lekarzem prowadzącym.

Witamina A na oczy

Jest to bardzo silny antyoksydant, którego rola w kontekście prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku jest nieoceniona. Witamina A ma wpływ na działanie siatkówki oka, poza tym jest bardzo ważna dla prawidłowego funkcjonowania wierzchnich warstw oka. Jeśli u pacjenta w niedoborze występuje witamina A, wzrok może ulec pogorszeniu, dlatego należy pilnować prawidłowej podaży tego składnika w diecie.

Jakie są naturalne źródła witaminy A? Znajdziemy ją np. w produktach pochodzenia zwierzęcego, w tym w jajach i podrobach, a nawet w niektórych rybach. Witamina A znajduje się również w warzywach i owocach. Dostarczymy ją do organizmu, jedząc marchew, szpinak, pomidory, szczaw, wiśnie, śliwki czy brzoskwinie.

Witamina C na oczy

Kolejnym ważnym dla oczu antyoksydantem jest witamina C, która odpowiada m.in. za neutralizację wolnych rodników. Witamina C jest istotna również z tego powodu, że przyczynia się do wzmocnienia ścian naczyń krwionośnych. Jest to również ważna witamina w kontekście wytwarzania filmu łzowego. Jeśli pacjent nie zadba o prawidłową podaż witaminy C, może mieć poważne problemy związane ze zdrowiem narządu wzroku.

Jakie są źródła witaminy C w diecie? Ten składnik można znaleźć zwłaszcza w świeżych owocach i warzywach. Jego bogatym źródłem są brokuły, natka pietruszki, papryka, szpinak i jarmuż, a także kiwi, truskawki oraz cytrusy i porzeczki.

Witamina E a wzrok

To również bardzo silny przeciwutleniacz, który odgrywa istotną rolę w kontekście funkcjonowania narządu wzroku. Witamina E ma znaczenie m.in. dla ostrości widzenia. Odpowiada jednak za znacznie więcej kwestii – bierze udział w ochronie naczyń krwionośnych przed uszkodzeniem, a także przyczynia się do spowolnienia procesów starzenia. Zbyt niska podaż witaminy E może wiązać się z pogorszeniem wzroku.

W jakich produktach spożywczych można znaleźć witaminę E? Dostarczają ją do naszego organizmu przede wszystkim produkty pochodzenia roślinnego. Można do nich zaliczyć orzechy i nasiona, a także tłuszcze roślinne. Witaminę E znajdziemy również w jabłkach i jagodach, poza tym jej dobrym źródłem jest papryka, a także kapusta i pomidory.

Witaminy z grupy B na oczy

Wymieniając witaminy ważne dla funkcjonowania narządu wzroku, nie można zapominać o witaminach z grupy B. Odgrywają one istotną rolę w pracy komórek nerwowych, co dla narządu wzroku jest niezwykle ważne. Dodatkowo witaminy z grupy B ograniczają nadmierną wrażliwość narządu wzroku na światło oraz przeciwdziałają wysychaniu oczu. Dla funkcjonowania narządu wzroku najważniejsze są witaminy B1, B2 oraz B6 i B12. Jeśli nie dostarczymy ich do organizmu w odpowiednich ilościach, może się pojawić szereg dokuczliwych objawów ze strony narządu wzroku.

W jakich produktach żywnościowych można znaleźć witaminy z grupy B? Do ich najlepszych źródeł należą m.in. warzywa strączkowe, produkty zbożowe, drożdże, mleko i przetwory mleczne oraz marchew.

Witamina D3 a oczy

Wiele się mówi o witaminie D3 w kontekście odporności czy zdrowia kości i prawidłowego funkcjonowania mięśni. Ma ona jednak również znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku, odpowiadając za regulację gospodarki wapniowo-fosforowej. Niedobór witaminy D3, który nie należy obecnie do rzadkości, może prowadzić do poważnych problemów ze wzrokiem.

Witamina D jest naturalnie syntetyzowana w skórze, gdy jest ona eksponowana na promieniowanie słoneczne. Dodatkowo niewielkie jej ilości dostarczamy do organizmu wraz z dietą, w tym np. jedząc tłuste ryby. W naszej szerokości geograficznej zalecana jest dodatkowo suplementacja witaminy D w miesiącach od września do maja, a niektóre grupy pacjentów powinny przyjmować witaminę D cały rok.

Niedobór witamin a widzenie

Prawidłowa podaż witamin jest bardzo ważna dla zdrowia i prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku, dlatego należy dbać o swoją dietę, szczególnie skupiając się na tym, aby była urozmaicona. Niedobór witamin może przyczyniać się do wielu problemów ze wzrokiem:

• Jak już wcześniej podkreślono, witamina A na oczy ma ogromny wpływ, zatem można się spodziewać, że jej niedobór odbije się mocno na funkcjonowaniu narządu wzroku. Jeśli do organizmu dostarczamy zbyt małe ilości witaminy A i mamy jej niedobór, może to doprowadzić do tzw. kurzej ślepoty. Jest to poważna dolegliwość, która objawia się niewyraźnym widzeniem po zmroku. Niedobór witaminy A może również prowadzić do wystąpienia u pacjenta zespołu suchego oka.
• Również niedobór witaminy E może odbić się niekorzystnie na kondycji i funkcjonowaniu narządu wzroku, prowadząc do zaburzeń widzenia.
• Niedobór witaminy C jest bardzo groźny w kontekście zdrowia narządu wzroku. Może się przyczyniać do wystąpienia zaćmy u pacjenta. Jeśli nie zapewnimy odpowiedniej podaży witaminy C, może również dojść do krwotoków podspojówkowych (witamina C wzmacnia ściany naczyń krwionośnych), co doprowadzi do uszkodzenia wzroku.
• Wspomnieliśmy również, że witaminy B na oczy działają w sposób nieoceniony – ich niedobór może się wiązać z szeregiem dokuczliwych objawów, w tym między innymi ze zmęczeniem powiek, ich drżeniem i napięciem.
• Jak na wzrok może wpływać niedobór witaminy D3? W tym przypadku pacjent jest bardziej podatny na wystąpienie krótkowzroczności, poza tym może wystąpić u niego zaćma.

Nadmiar witamin – czy jest dla oczu szkodliwy?

Należy mieć na uwadze, że nie tylko niedobór witamin może odbijać się niekorzystnie na funkcjonowaniu narządu wzroku, ale również ich nadmiar. Hiperwitaminoza, do której można łatwo doprowadzić, m.in. nierozsądną suplementacją, może mieć wiele przykrych konsekwencji związanych ze wzrokiem. O nadmiar witamin nie jest wcale tak łatwo, zwłaszcza jeśli mowa o witaminach rozpuszczalnych w wodzie, jednak ich niekontrolowane spożycie może prowadzić do wielu dolegliwości.

Nadmiar witaminy A może prowadzić między innymi do obrzęku powiek, a nadmiar witaminy E może się przyczyniać do pogorszenia widzenia. Zarówno witamina A, jak i witamina E oraz inne wyżej wymienione witaminy spożywane w nadmiernych ilościach mogą się wiązać nie tylko z zaburzeniami funkcjonowania narządu wzroku, ale wręcz całego organizmu. Ich hiperwitaminoza może dawać szereg objawów ogólnych, w tym te związane z układem pokarmowym, układem wydalniczym, a nawet zaburzeniami neurologicznymi itd. Należy mieć to na uwadze, planując suplementację witamin na wzrok.

Najlepsza witamina na wzrok

Nie można jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, jaka witamina na wzrok jest najważniejsza, gdyż dla organizmu (w tym narządu wzroku) istotna jest prawidłowa podaż różnych witamin, a nie jednej konkretnej. Same witaminy to też nie wszystko, gdyż dla oczu jest też ważna prawidłowa podaż minerałów i wielu innych składników, w tym wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3, luteiny i zeaksantyny. Niektórzy powiedzą, że najlepszą witaminą na wzrok jest witamina A – faktem jest, że jest to witamina bardzo ważna dla narządu wzroku, ale jej odpowiednia podaż nie zapewni jego prawidłowego funkcjonowania, jeśli jednocześnie pacjent będzie się zmagać z niedoborami innych witamin, minerałów czy innych ważnych dla oczu składników. Zbilansowana dieta i mądra suplementacja powinny całościowo uwzględniać potrzeby narządu wzroku, a nie jedynie wybrane z nich.

Minerały dla oczu – co warto wiedzieć?

W artykule wiele miejsca poświęcono witaminom, które są ważne dla zdrowia i prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku. Jednak nie tylko witaminy mają w tym przypadku znaczenie. Dieta powinna dostarczać również do organizmu ważne dla narządu wzroku minerały w dawkach zgodnych z zapotrzebowaniem. Dla prawidłowego procesu widzenia ważne są takie minerały jak np. cynk, mangan, selen i miedź.

• Cynk bierze udział w wytwarzaniu rodopsyny, a ta jest ważna, aby człowiek widział po zmierzchu i odróżniał odcienie szarości.
• Selen odpowiada za neutralizację wolnych rodników, które mogłyby przyczyniać się do uszkodzenia wzroku – podobnie działa też mangan.
• Miedź natomiast odpowiada za utrzymanie wiązań kolagenowych, dlatego jest ważnym składnikiem wpływającym na trwałość naczyń krwionośnych oczu.

Inne składniki ważne dla narządu wzroku

Niebagatelne znaczenie dla oczu i ich prawidłowej pracy mają również inne składniki, które możemy dostarczać do organizmu wraz z dietą i mądrą suplementacją. Można do nich zaliczyć wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, a także antocyjany oraz karotenoidy takie jak luteina i zeaksantyna.

• Kwasy omega-3 i omega-6 chronią przed jaskrą, przyczyniając się do obniżenia ciśnienia wewnątrzgałkowego, poza tym mają znaczenie przy łagodzeniu objawów suchego oka.
• Antocyjany odpowiadają za ochronę naczyń krwionośnych oraz usprawnienie przepływu krwi, a przy tym wykazują właściwości przeciwzapalne. Ich ważną rolą jest też pobudzanie produkcji rodopsyny.
• Karotenoidy, do których można zaliczyć zeaksantynę i luteinę, są ważnymi dla narządu wzroku antyoksydantami, które odgrywają istotną rolę w ochronie siatkówki przed niekorzystnym wpływem wolnych rodników i światła niebieskiego. Ich odpowiednia podaż zmniejsza ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej oraz zaćmy.

Na koniec podkreślmy, że dla wzroku ważna jest nie tylko dieta i ewentualna suplementacja, ale też prowadzenie zdrowego trybu życia, w tym ochrona narządu wzroku przy pracy przed komputerem i złym oświetleniem, unikanie spędzania długiego czasu przed ekranami, ochrona wzroku przed promieniowaniem słonecznym, a nawet takie czynniki jak pilnowanie odpowiedniej ilości snu oraz higieny oczu.

Bibliografia:

• Rasmussen H.M., Johnson E.J., Nutrients for the aging eye, Clin Interv Aging, 2013, 8, 741-748 [dostęp online 04.2024]
• https://bibliotekanauki.pl/articles/1928176.pdf [dostęp online 04.2024]
• McCusker M.M., Duranni K., Payette M.J., Suchecki J., An eye nutrition: The role of vitamins, essential fatty acids, and antioxidants in age-related macular degeneration, dry eye syndrome, and cataract, Clin Dermatol, 2016, 34 (2), 276-85 [dostęp online 04.2024]

Przeczytaj również

• Najlepsza witamina D3 na rynku – jak wybrać skuteczny suplement?
• Witamina D3, cynk i witamina C – triumwirat zdrowia. Które suplementy wybrać?
• Codzienna pielęgnacja dłoni – kompleksowy przewodnik dla zdrowej skóry
• 10 skutecznych porad odchudzających – jak bezpiecznie zrzucić wagę?
• Luteina na wzrok – jak poprawić zdrowie oczu naturalnymi metodami?
• Niedobory witamin i składników odżywczych a wzrok – co musisz wiedzieć, by ochronić swoje oczy?
• Badanie GGTP – zdrowie Twojej wątroby. Dowiedz się więcej!
• Dieta na zaparcia: jak efektywnie poprawić pracę jelit naturalnymi metodami?
• Skurcze mięśni: przyczyny, zapobieganie i leczenie – kompleksowy poradnik
• Witamina A: niezbędny składnik dla zdrowia skóry i wzroku –które źródła są najlepsze?